Madde 840

B. Kurulması ve sona ermesi

I. Kurulması

1. Tescil ve kazanma

Madde 840 - Taşınmaz yükünün kurulması için tapu kütüğüne tescil şarttır.

Tescilde, taşınmaz yükünün değeri olarak Türk parası veya yabancı para ile belirlenmiş bir miktar gösterilir. Dönemsel edimlerde sicilde gösterilecek miktar, aksi kararlaştırılmış değilse, yıllık edimlerin yirmi katıdır.

Aksine bir hüküm yoksa, taşınmaz yükünün kazanılmasında ve tescilinde taşınmaz mülkiyetine ilişkin hükümler uygulanır.

I-) Yargı Kararları:

1-) YHGK, T: 06.07.2011, E: 2011/14-396, K: 2011/463:

“... Vakıf şerhi, hukuki nitelikçe gayrımenkul mükellefiyeti (taşınmaz yükü) olup; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)’nun 840/son maddesi gereğince; aksine bir hüküm yoksa, taşınmaz yükünün kazanılmasında ve tescilinde taşınmaz mülkiyetine ilişkin hükümler uygulanır.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)’nun “Eşya Hukuku”na ilişkin Dördüncü Kitabının, Üçüncü Kısmının, İkinci Bölümünde “Tapu Sicili”ne ilişkin hükümler yer almaktadır.

Bu bölümde “Terkin ve Değiştirme” ana başlığı altında,

“Düzeltme” başlıklı 1027. maddesinde ise;

“İlgililerin yazılı rızaları olmadıkça, tapu memuru, tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebilir.

Düzeltme, eski tescilin terkini ve yeni bir tescilin yapılması biçiminde de olabilir.

Tapu memuru, basit yazı yanlışlıklarını, tüzük kuralları uyarınca resen düzeltir.”

hükmüne yer verilmiştir.

Anılan hükme göre; tapu sicilindeki bir yanlışlığın tapu memuru tarafından düzeltilebilmesi için ilgililerin rızası, bu olmadığı takdirde de bir mahkeme kararının varlığı şarttır. Tapu memuru ancak basit yazı yanlışlarını tüzük kurallarını da gözeterek kendiliğinden düzeltebilir.

... Hal böyle olunca; evveliyat kaydında olmayan bir kaydın konulması basit bir yazım hatasının düzeltilmesi olmadığı gibi, tapu memurunca bu işlem ilgililerin rızası alınarak da tesis edilmiş değildir. Vakıflar İdaresinin tek taraflı işlemi ile yine bu taşınmazı kapsamayan İdare Mahkemesi kararı dayanak alınarak şerhin konulduğu da belirgin olduğuna göre, bu kaydın sıhhatli olduğundan söz edilemez. Kaldı ki, idare mahkemesi kararında bu taşınmaz yer alsa dahi, aleyhine sonuç doğuran bu karara taraf olmayan taşınmaz maliklerinin rızası alınmadan işlem tesis edilemez. Tek taraflı idare işlemi ile usulsüz konulan bu şerhin terkini gerekir. ...”

Not: Kararın diğer kısmı için bkz. madde 1027.

II-) Türk Kanunu Medenîsi:

B TESİS VE SUKUT

I. Tesis

1- İktisap ve tescil

Madde 755

Gayrimenkul mükellefiyetinin tesisi için, tapu sicilline kaydı lâzımdır. Sicil kaydında, mükellefiyetin kıymeti olmak üzere Türk parası olarak muayyen bir miktar gösterilir. Eğer mükellefiyet, muayyen zamanlarda bir şey yapmak veya vermekten ibaret olursa, diğer bir surette takdir edilmediği halde mükellefiyetin kıymeti beher sene verilecek veya yapılacak şeylerin yirmi misline musavi addolunur. Hilâfına hüküm bulunmadıkça, gayrimenkul mükellefiyetlerinin iktisap ve tescili, gayrimenkul mülkiyeti hakkındaki hükümlere tâbidir.

III-) Madde Gerekçesi:

Yürürlükteki Kanunun 755 inci maddesini karşılamaktadır.

Hüküm değişikliği yoktur. Madde, konu ve kenar başlığıyla birlikte, arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır. İsviçre Medeni Kanununun 783 üncü maddesine uygun olarak üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir. Yürürlükteki metinden farklı olarak, yükümün değeri olarak Türk parasının yanı sıra bu konudaki Ülkemiz pozitif hukukundaki gelişmelere uygun olarak yabancı para ile belirlenmiş bir miktar gösterilme olanağı da getirilmiştir.

IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu: