3. Mülkiyetin kazanılması, geri verme
3. Mülkiyetin kazanılması, geri verme
Madde 771 - Bulunan şeyin maliki, ilân veya kolluk kuvvetlerine ya da muhtara bildirme tarihinden başlayarak beş yıl içinde ortaya çıkmazsa; bulan kimse, yükümlülüklerini yerine getirmiş olmak koşuluyla o şeyin mülkiyetini kazanır.
Bulunan şey malikine geri verilirse, bulan kimse yaptığı giderlerin ödenmesini ve uygun bir ödül verilmesini isteyebilir.
Kaybedilmiş şey oturulan bir evde veya işyerinde ya da kamu hizmeti görülen yerde bulunmuşsa; o yerin sahibi, kiracı veya kurum, o şeyi bulan sayılır. Ancak bunlar ödül isteyemezler.
I-) Türk Kanunu Medenîsi:
3- Lükataya malikiyet, iade
Madde 695
İlândan veya zabıta memuruna ihbardan itibaren beş sene içinde sahibi çıkmadığı takdirde lükatayı bulan kimse, vazifesini yapmış ise ona malik olur.
Lükata sahibine iade olundukta bulan kimse bütün masrafını almakla beraber münasip bir ikramiyeye müstahak olur.
Lükata meskûn bir evde veya umumi bir daire ve müessesede bulunup ta ev sahibine veya kiracıya1 yahut o daire ve müesseseyi muhafaza edene verilmiş ise bunlar, bulan kimsenin yerine kaim olurlar. Ancak ikramiyeye müstahak olmazlar.
II-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 695 inci maddesini karşılamaktadır.
Hüküm değişikliği yoktur; arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır. İsviçre Medenî Kanununun 722 nci maddesine uygun olarak madde metniyle uyumlu hâle getirilmiştir.
III-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
3. Eigentumserwerb, Herausgabe
Art. 722
1 Wer seinen Pflichten als Finder nachkommt, erwirbt, wenn während fünf Jahren von der Bekanntmachung oder Anzeige an den Eigentümer nicht festgestellt werden kann, die Sache zu Eigentum.
2 Wird die Sache zurückgegeben, so hat der Finder Anspruch auf Ersatz aller Auslagen sowie auf einen angemessenen Finderlohn.
3 Bei Fund in einem bewohnten Hause oder in einer dem öffentlichen Gebrauch oder Verkehr dienenden Anstalt wird der Hausherr, der Mieter oder die Anstalt als Finder betrachtet, hat aber keinen Finderlohn zu beanspruchen.
2-) CCS:
3. Acquisition de la propriété, restitution
Art. 722
1 La chose est acquise à celui qui l’a trouvée et qui a satisfait à ses obligations, si le propriétaire ne peut être découvert dans les cinq ans à compter de l’avis à la police ou des mesures de publicité.
2 Lorsqu’elle est restituée au propriétaire, celui qui l’a trouvée a droit au remboursement de tous ses frais et à une gratification équitable.
3 Si la chose a été trouvée dans une maison habitée ou dans des locaux et installations affectés à un service public, le maître de la maison, le locataire ou l’établissement ont les obligations de celui qui a trouvé la chose, mais ne peuvent réclamer une gratification.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 722. maddesine 04.10.2002 tarihli Federal Kanun ile 01.04.2003 itibariyle 1bis ve 1ter fıkraları eklenmiştir. Kaynak hükmün 1bis fıkrasına göre bulunan şey bir ev ortamında yaşayan ve malvarlıksal veya gelir elde etmeye ilişkin bir amaçla beslenmeyen bir hayvansa beş yıllık süre iki aya düşmektedir.
Kaynak hükmün 1ter maddesine göre de hayvanı bulan kişi onu zilyetliğini nihai bir biçimde sona erdirmek maksadıyla bir barınağa bırakırsa, barınak, hayvan üzerinde kendisine teslim edilmesinden iki ay geçtikten sonra serbestçe tasarruf edebilir hale gelir.
1 743 sayılı Türk Kanunu Medenîsi’nin 695. maddesinin Düstur’da yayınlanan ilk metninde yer alan “… müstecire …” ifadesi 1424 sayılı ve 18.04.1929 tarihli İcra ve İflâs Kanunu’nun 343. maddesi uyarınca “… kiracıya …” şeklinde değiştirilmiştir (RG. 04.05.1929; S: 1183).