Madde 67

3. Çıkarılma ile

Madde 67 - Tüzükte üyelerin çıkarılma sebepleri gösterilebilir.

Tüzükte çıkarma sebepleri gösterilmişse, çıkarma kararına bu sebeplerin haklı sayılamayacağı iddiasıyla itiraz edilemez.

Tüzükte çıkarma düzenlenmemişse üye, ancak haklı sebeple çıkarılabilir. Bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir.

I-) Yargı Kararları:

1-) Y. 7. HD, T: 12.06.2009, E: 2009/1848, K: 2009/2419:

“… Dava, dernek üyeliğinden çıkarma kararının iptali istemine ilişkindir. …

Dosya içeriğinde mevcut davalı Fenerbahçe Spor Kulübüne ait tüzüğün 66. maddesinin (A) bendinde geçici ihraç cezasını, (B) bendinde de kesin ihraç cezasını gerektiren fiiller gösterilmiş, (B) bendinin c) alt bendinde “Kulübe ait evrak, defter ve kayıtları tahrif, tağyir eden veya saklayan veya sahte evrak düzenleyen” üyelerin kulüpten ihraç edileceği açıklanmıştır. …

Vladimir E. Beschastnykh isimli futbolcunun Fenerbahçe’ye transfer edilmesi için adı geçen futbolcu ile görüşmeler yapılıp anlaşma sağlanması üzerine aralarında 10.01.2003 tarihli Profesyonel Futbolcu Sözleşmesi’nin imzalandığı daha sonra davalı tarafından adı geçen futbolcunun Uluslararası Transfer Sertifikasının Spartak-Moskova Futbol Kulübü’nden getirtilmesi için Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığı’na müracaat edildiği, Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığınca yazılan 20.01.2003 tarihli yazı ile adı geçen futbolcunun Sertifikasının Spartak-Moskova Futbol Kulübünden istenildiği, kulüp başkanı Andrey V. Chervichenko tarafından faksla gönderilen yazıda aralarında imzaladıkları 04.06.2001 tarihli ek sözleşme ile sözleşme süresinin 15.12.2005 tarihine kadar uzatılması nedeniyle adı geçen futbolcunun halen kendi oyuncuları olduğunun, bu nedenle transfer edilebilmesi için kendileri ile transfer sözleşmesi imzalanması gerektiğinin, en az 800.000 USD ödenmesi halinde adı geçen futbolcunun transferine itiraz etmeyeceklerinin açıklandığı … davalı tarafından Finansbank aracılığı ile davacı adına 800.000 USD para gönderildiği, bu paranın davacı tarafından bankadan çekildiği, aynı gün 800.000 USD’nin alındığına aynı temsilciler arasında ödeme belgesi imzalandığı, adı geçen futbolcunun transferinin bu şekilde transfer süresinin son gününde gerçekleştiği, davacının bu transfer sözleşmesi ve ödeme belgesini davalı kulübe verdiği, Spartak-Moskova Futbol Kulübü tarafından düzenlenmesi gereken faturayı vermediği, bu olaylardan çok sonra davacının eski çalışanlarından Hakkı Şahin’in … futbolcunun bonservis bedelinin olmadığını basında okuduğunu, bonservis almak için 800.000 USD ödendiğini ise sonradan televizyonlardan duyduğunu, transfer sözleşmesi ve ödeme belgesinin Rus başkan tarafından imzalanmadığını, bu belgelerin altındaki imzaların sahte olduğunu bildirerek ihbarda bulunması üzerine davacı hakkında disiplin soruşturması açıldığı, disiplin kurulunca birçok tanık dinlendiği, belgeler üzerinde imza incelemesi yaptırıldığı, Y.Doç.Dr Jale Bafra ile Em. Kriminal Polis Lab. Müdürü Mehmet Mete tarafından verilen “Bilimsel Mütalaa” başlıklı raporda “31.01.2003 tarihli Transfer Sözleşmesi” ve “31.01.2003 tarihli Ödeme Belgesi” altındaki imzaların Spartak-Moskova Futbol Kulübü Başkanı Andrey V. Chervichenko tarafından gönderilen 28.01.2003 tarihli yazı altındaki imzaya benzetme suretiyle atılmış taklit imzalar olduğunun açıklanması üzerine Disiplin Kurulunun 24.02.2007 günlü kararı ile davacının tüzüğün 66/B-c maddesi hükmüne göre Fenerbahçe Kulübünden kesin olarak ihracına karar verildiği, bunun üzerine davacı tarafın ihraç isteminin disiplin kurulunda yeniden görüşülmesini isteyerek yönetim kuruluna başvurması üzerine istemin 27.05.2007 günlü olağan mali kongrede görüşülerek reddedildiği ve bu suretle disiplin kurulu kararının kesinleştiği, davacının kesinleşen disiplin kurulu kararının iptali istemiyle görülen davayı açtığı anlaşılmaktadır. …

Adı geçen futbolcunun transferi için Spartak-Moskova Futbol Kulübü’ne gerçekte hiç para ödenmemesi veya belgelerde yazılı olandan daha az ödenmesi, davacının gönderilen parayı mal edindiğini gizlemek için kulübe verdiği belgeleri sahte olarak düzenlediği veya belgelerin sahte olarak düzenlendiğini bildiği saptandığı taktirde tüzüğün 66/B-c maddesinde öngörülen kesin ihraç nedeninin gerçekleşeceği ve disiplin kurulunca verilen kararın doğru olacağı kuşkusuzdur. Ne var ki mahkemece bu olguların duraksamasız saptanabilmesi için taraflarca gösterilen delillerin tam olarak toplanması, davanın sonucuna etkili belge ve bilgilerin ilgili yerlerden getirtilmesi gerekirken davacı tarafından gösterilen tanıklar dinlenmemiş, davalı taraftan bu hususları kanıtlamaya yarayacak başkaca delili olup olmadığı sorulmamış, adı geçen futbolcunun transferi ile ilgili olarak Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığında bulunması gereken belgeler getirtilmemiş, …” (adı) “ … geçen futbolcunun transferi için para alıp almadıkları, para alınmış ise ne kadar olduğu, 31.01.2003 tarihli transfer sözleşmesi ve ödeme belgesi altındaki imzaların kulüp başkanı Andrey V. Chervichenko’ya ait olup olmadığı, bu sözleşme ve belgelerin birer örneğinin kulüplerinde mevcut olup olmadığı diplomatik yolla Spartak-Moskova Futbol Kulübünden sorulmamış, bu konuda kulüplerinde bulunan belgeler istenilmemiş, disiplin soruşturması sırasında alınan “Bilimsel Mütalaa” başlıklı raporun bilirkişi raporu olarak değerlendirilemeyeceği gözardı edilerek sahtecilik yönünden ayrıca bilirkişi incelemesi yaptırılmamış, hukuki konularda değerlendirme yapmak hakime ait bir görev olduğu halde hakim gibi davanın ve davadaki delillerin değerlendirmesini yapan hukukçu bilirkişilerden alınan bilirkişi kurulu raporu dayanak yapılarak hüküm verilmiştir. Eksik araştırma ve soruşturma ile karar verilemez. …”

2-) Y. 2. HD, T: 05.03.2002, E: 2001/16245, K: 2002/2920:

“… Dernekler hakkında öncelikle Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanır (4722 sayılı Yasa md. 7). Önceki Türk Kanunu Medenisinin 65. maddesiyle uyumlu olarak, Türk Medeni Kanununun 67. maddesinde ‘Tüzükte çıkarma düzenlenmemişse üye ancak haklı nedenlerle çıkarılabilir. Bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir’ hükmü getirilmiştir. O halde mahkemece toplanan delillere göre çıkarma kararının haklı sebeplere dayanıp dayanmadığının takdiri sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeden yazılı gerekçelerle davanın reddi yeniden bozmayı gerektirmiştir. …”

II-) Türk Kanunu Medenîsi:

III. İhraç

Madde 65

Nizamname, âzadan birinin cemiyetten çıkarılmasını mucip esbabı tâyin edebileceği gibi sebep beyan olunmaksızın ihraç müsaadesini dahi verebilir. Her iki takdirde ihraç aleyhine ikamei dâva olunamaz.

Nizamnamede, ihraca dair bir hüküm mevcut değil ise ihraç ancak cemiyet karariyle muhik sebeplere müsteniden olabilir.

III-) Madde Gerekçesi:

Maddede kişinin dernekten çıkarılması konusu düzenlenmiştir. Çıkarılma sebeplerinin genelde dernek tüzüğünde gösterilmesi yaygın bir uygulamadır. Tüzükte bu konuda bir hüküm yoksa, üye ancak haklı sebeplere dayanılarak dernekten çıkarılabilir. Üçüncü fıkra ile bu gibi durumlarda üyelikten çıkarılan kimseye çıkarma kararına karşı itiraz hakkı tanınmıştır.

Not: Türk Medenî Kanunu Tasarısı’nın 67. maddesinin 1. ve 2. fıkrasında dernek tüzüğünde üyelerin dernekten sebep gösterilmeden çıkarılabilmesine imkân tanıyan ve bu çıkarma kararına itirazı engelleyen bir düzenlemeye yer verilmişti. Bu düzenlemeler Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu Alt Komisyonu’nca, üyelerin dernekten ancak tüzükte gösterilen veya haklı sebeplerle ihraç edilebilmelerini teminat altına almak bakımından Tasarı metninden çıkarılmıştır.

IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu: