Madde 575

İkinci Kısım ¹

Mirasın Geçmesi

Birinci Bölüm ²

Mirasın Açılması

A. Açılma ve değerlendirme anı

Madde 575 - Miras, mirasbırakanın ölümüyle açılır. Mirasbırakanın sağlığında yapmış olduğu mirasla ilgili kazandırmalar ve paylaştırmalar, terekenin ölüm anındaki durumuna göre değerlendirilir.

I-) Yargı Kararları:

1-) Y. 2. HD, T: 08.11.2007, E: 2007/13994, K: 2007/15300:

“… Dava, mirasçılık belgesi verilmesine ilişkindir.

Davacıların miras bırakanı Evdoksiya Nacakis 16.03.1972 tarihinde vefat etmiştir. Davacılar Yunan uyrukludur.

Miras, miras bırakanın ölümüyle açılır. (TKM. 517/1, T.M.K. 575/1.)

Mirasçılık ve mirasın geçişi, miras bırakanın ölümü tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir. (4722 sayılı Yasa 17. madde)

Miras, ölenin milli hukukuna tabidir. Türkiye’de bulunan taşınmaz mallar hakkında Türk Hukuku uygulanır. (2675 sayılı MÖHUK. m. 22/1)

Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün 07.06.2006 tarih ve 046536 sayılı cevabi yazısında “… Sonuç olarak, Türk pozitif hukukunda yabancılar yönünden kanuni mirasta, mirasçılık ehliyetinin tanınması ve miras yolu ile intikale müteallik hususlarda, Tapu Kanununda yapılan son değişikliklerden sonra herhangi bir kayıt ve sınırlama bulunmadığı, Tapu Kanunundaki değişiklikten önceki dönemde ise, mirasın açıldığı tarih, yani miras bırakanın ölüm tarihi itibariyle, karşılıklılık koşulunun aranması gerektiği değerlendirilmekte olup, konunun yargı yetkisi kabulünde değerlendirilmesi keyfiyeti mahkemeye ait bulunmaktadır...” denilmektedir.

2644 sayılı Tapu Kanununun 35. maddesinde en son olarak 04.01.2006 tarihli ve 26043 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 29.12.2005 tarihli ve 5444 sayılı yasa ile değişiklik yapılmıştır.

Miras ölüm günündeki hukuki durum ile iktisap olunur. Miras bırakanın 16.03.1972 olan ölüm tarihine göre, Türkiye ile Yunanistan arasında taşınmazların edinilebilmesi konusunda fiili bir karşılıklılık uygulaması yoktur. Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında Türk Hukuku uygulanacağından davacılar taşınmazları miras yolu ile iktisap edemezler. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. …”

II-) Türk Kanunu Medenîsi:

A AÇILMA SEBEBİ

Madde 517

Miras, ölüm ile açılır. Murisin ölümüne bağlı olmayan teberru ve taksimleri, mirasa alâkaları noktasından mirasın açıldığı gündeki haline göre takdir edilir.

III-) Madde Gerekçesi:

Yürürlükteki Kanunun 517 nci maddesini karşılamaktadır.

İsviçre Medenî Kanununun 537 nci maddesinin kenar başlığı “Mirasbırakan yönünden şartı” şeklindedir. Ancak, maddede mirasın hangi anda açıldığı ve terekenin hangi andaki değerinin esas alınacağı hususları düzenlenmekte olduğundan, yürürlükteki “Açılma sebebi” şeklindeki kenar başlığı bu amaca uygun olarak “Açılma ve değerlendirme anı” biçiminde değiştirilmiştir.

Böylelikle mirasbırakanın, ölüme bağlı kazandırmaların konusu olan tereke malları ile mirasçılar arasında paylaşılması söz konusu olan tereke mallarının ölüm anındaki değerlerinin esas alınacağı açıklık kazanmaktadır.

Hüküm değişikliği yoktur.

IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:

V-) Yararlanılabilecek Monografiler:

Halil Akkanat; Ölümün Özel Hukuk İlişkilerine Etkisi, İstanbul, 2004.

¹   İkinci Kısım Türk Kanunu Medenîsi’nde “İkinci Kısım / Miras” şeklinde idi.

²   Birinci Bölüm Türk Kanunu Medenîsi’nde “On Beşinci Bap / Mirasın Açılması” şeklinde idi.