II. Denetim makamından
II. Denetim makamından
Madde 463 - Aşağıdaki hâllerde vesayet makamının izninden sonra denetim makamının da izni gereklidir:
1. Vesayet altındaki kişinin evlât edinmesi veya evlât edinilmesi,
2. Vesayet altındaki kişinin vatandaşlığa girmesi veya çıkması,
3. Bir işletmenin devralınması veya tasfiyesi, kişisel sorumluluğu gerektiren bir ortaklığa girilmesi veya önemli bir sermaye ile bir şirkete ortak olunması,
4. Ömür boyu aylık veya gelir bağlama veya ölünceye kadar bakma sözleşmeleri yapılması,
5. Mirasın kabulü, reddi veya miras sözleşmesi yapılması,
6. Küçüğün ergin kılınması,
7. Vesayet altındaki kişi ile vasi arasında sözleşme yapılması.
I-) Yargı Kararları:
1-) YHGK, T: 08.07.2009, E: 2009/2-280, K: 2009/326:
“… Türk Medeni Kanunun(un) 462. maddesine göre, maddede belirtilen hallerde vesayet makamının izni gerekmektedir. Yine aynı Yasanın 463. maddesine göre vesayet makamının izninden sonra denetim makamının da izni şarttır. Örneğin vesayet altındaki kişinin evlat edinmesi durumunda denetim makamının izni gerekmektedir. Eldeki davada vesayet makamı Köln Sulh Hukuk mahkemesi olup, denetim makamı da yine Alman Hukukuna göre belirlenecektir. Oysa bu husustaki Türk Mahkemelerinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olup kesin yetkidir. Bir an için aksi düşünülse bile bu defa yabancı mahkemeden verilen izin ve onayın yine Türkiye’de uygulanabilmesi için yeniden tenfiz veya tanınmasının yapılması gerekecektir. Bu durum yabancı mahkemenin verdiği her kararda yeniden ortaya çıkacaktır. …”
2-) Y. 2. HD, T: 29.12.2004, E: 2004/14068, K: 2004/15983:
“… Davacı E. Y.’in 28.09.2002 tarihinde reşit kılınması istemiyle hasımsız olarak açtığı davanın, mahkemece kabulüne karar verildiği ve hükmün temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 12. maddesi hükmüne göre onbeş yaşını dolduran küçük, kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınabilir.
Aynı Kanunun 463. maddesinde vesayet makamının izninden sonra denetim makamının da izninin gerekli olduğu haller düzenlenmiş olup, vesayet altındaki kişinin ergin kılınması hali de bunlar arasında sayılmıştır…
Mahkemece, vesayet ve denetim makamlarından izin alınmaksızın …” (vesayet altında bulunan) “… küçüğün ergin kılınmasına karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. …”
3-) Y. 2. HD, T: 28.04.2003, E: 2003/5201; K: 2003/6123:
“… Mirasın kabul veya reddi veya bir miras mukavelesi akti, vesayet makamının kararı alındıktan sonra denetim makamının da iznine tabidir. (TKM. md. 406/5 - 4721 s. TMK. 463/-5) Davacı tarafından öncelikle mirasın hükmen reddi ile ilgili dava açma konusunda vesayet makamından ve denetim makamından izin alınması, daha sonra taraf delillerinin sorulup, toplanması, sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeden eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir. …”
4-) Y. 2. HD, T: 20.02.2002, E: 2002/1087, K: 2002/2354:
“… 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 463/4. maddesi, ömür boyu aylık veya gelir bağlama veya ölünceye kadar bakım sözleşmeleri yapılmasına yönelik işlemleri vesayet makamın izninden sonra denetim makamının (asliye hâkiminin) tasdikine tabi tutmuştur. Denetim makamı gerekli incelemeyi yapmıştır. Gerçekleşen bu durum karşısında vesayet makamının (sulh hâkiminin) kararı temyizi kabil değildir. Açıklanan sebeple de temyiz dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekmiştir. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
II. Mahkemei asliye tarafından
Madde 406
Aşağıdaki hususlarda sulh mahkemesinin kararı alındıktan sonra mahkemei asliyenin dahi müsaadesi lâzımdır:
1- Vesayet altındaki kimsenin evlâtlık olması veya başka birini evlât edinmesi.
2- Vatandaşlık hakkını iktisap veya ondan feragat.
3- İktisadi bir teşebbüsün iktisabı veya tasfiyesi ve vesayet altındaki kimsenin şahsi mesuliyetini veya mühim bir sermaye tahsisini icabettiren bir şirkete girmesi.
4- Kaydıhayat ile maaş veya irat itasına veya kaydıhayat ile infaka dair mukaveleler akdi.
5- Miras kabul veya reddi veya bir miras mukavelesi akdi.
6- Küçüğün mezun kılınması.
7- Vasi ile vesayet altında bulunan kimse arasında akdolunan mukavelelerin tasdikı.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 406 ncı maddesini karşılamaktadır.
Maddede “sulh mahkemesi” deyimi yerine “vesayet makamı”, “asliye mahkemesi” deyimi yerine “denetim makamı” deyimi kullanılmıştır. Hüküm değişikliği yoktur.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
II. Der Aufsichtsbehörde
Art. 422
Die Zustimmung der Aufsichtsbehörde wird, nachdem die Beschlussfassung der Vormundschaftsbehörde vorausgegangen ist, für folgende Fälle gefordert:
1. Adoption eines Bevormundeten oder durch einen Bevormundeten;
2. Erwerb eines Bürgerrechts oder Verzicht auf ein solches;
3. Übernahme oder Liquidation eines Geschäftes, Eintritt in eine Gesellschaft mit persönlicher Haftung oder erheblicher Kapitalbeteiligung;
4. Leibgedings-, Leibrenten- und Verpfründungsverträge;
5. Annahme oder Ausschlagung einer Erbschaft und Abschluss eines Erbvertrages;
6. ...
7. Verträge zwischen Mündel und Vormund.
2-) CCS:
II. Par l’autorité de surveillance
Art. 422
Le consentement de l’autorité de surveillance, après décision préalable de l’autorité tutélaire, est nécessaire:
1. Pour adopter, que le pupille soit l’adopté ou l’adoptant;
2. Pour acquérir un droit de cité ou pour y renoncer;
3. Pour acquérir ou liquider une entreprise et pour entrer dans une société engageant la responsabilité personnelle du pupille ou un capital important;
4. Pour passer des contrats dont l’objet est une pension, une rente viagère ou l’entretien viager;
5. Pour accepter ou répudier une hérédité et pour conclure un pacte successoral;
6. ...
7. Pour valider les contrats passés entre tuteur et pupille.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 422. maddesinin 6. bendi 26.06.1998 tarihli Federal Kanunla yürürlükten kaldırılmıştır. Ayrıca belirtmek gerekir ki, İsviçre Medenî Kanunu’nun 422. maddesi 19.12.2008 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2013 itibariyle değişikliğe uğramıştır.