Madde 253

4. Paylaştırma yöntemi

Madde 253 - Paylaştırmanın ayın olarak yapılması asıldır. Buna olanak yoksa bedel eklemek suretiyle paylar denkleştirilir. Eşlerden birinin diğerine ödeyeceği bedel, malların tasfiye anındaki sürüm değerlerine göre hesaplanır. Bu hesaplamada paylaşım konusu malların edinilmesinden doğan borçlar indirilir.

Denkleştirme bedelinin derhâl ödenmesi kendisi için ciddî güçlükler doğuracaksa, borçlu eş ödemelerin uygun bir süre ertelenmesini isteyebilir.

Aksine anlaşma yoksa, tasfiyenin sona ermesinden başlayarak denkleştirme bedeline faiz yürütülür; durum ve koşullar gerektiriyorsa ayrıca borçludan güvence istenebilir.

I-) Türk Kanunu Medenîsi:

Hükmün, Türk Kanunu Medenîsi’nde bir karşılığı bulunmamaktadır.

II-) Madde Gerekçesi:

Burada paylaştırma istemi karşısında, aynen taksimin mümkün olmaması hâline benzer bir hüküm getirilmiştir. Böyle bir olanaksızlık hâlinde, malik olan eşe aynen 564 üncü maddede olduğu gibi bir seçim hakkı tanımıştır. İlgili eş, ya malı verip kendi payını bedel olarak isteyebilecek, ya da malı alıp istem sahibine bedel ödeyecektir. Bu fıkraya göre, eşlerden her biri paylaşmadan kaynaklanan alacağına mahsuben, yetmezse üstünü tamamlamak suretiyle birlikte yaşamış oldukları konutun kendisine bırakılmasını isteyebilecektir.

Maddenin ikinci fıkrası paylaştırma konusu mala ilişkin borçların mevcudiyeti hâlinde, bu borçların çıkarılmasından sonra kalan net değer üzerinden paylaşıma hükmedileceğini öngörmektedir.

Not: Hüküm Tasarı’da şu şekilde kaleme alınmıştı:

“Paylaştırmanın aynen yapılmasına olanak yoksa, malın maliki eş diğer eşin payını parayla ödeyebileceği gibi, malı ona vererek kendi payına düşen bedelin parayla ödenmesini isteyebilir.

Paylaştırmada, paylaşım konusu malın edinilmesinden doğan borçlar indirilir.”

Bu madde TBMM Adalet Komisyonu tarafından değiştirilmiştir. Dolayısıyla, madde gerekçesi değerlendirilirken bu husus göz önünde bulundurulmalıdır.

III-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:

Hükmün, kaynak İsviçre Medenî Kanunu’nda bir karşılığı bulunmamaktadır. Zira yukarıda Medenî Kanunumuzun 242. ve devamındaki maddelerine ilişkin açıklamalarımızda da belirttiğimiz üzere kaynak kanunda paylaşmalı mal ayrılığı isimli bir mal rejimi yoktur. Bununla birlikte hükmün, kaynak kanunun edinilmiş mallara katılma rejimine ilişkin 218. maddesinin 2. ve 3. fıkralarından büyük ölçüde esinlenilerek kaleme alındığı anlaşılmaktadır. Gereksiz tekrarlardan kaçınmak maksadı ile Medenî Kanunumuzun “Katılma alacağının ve değer artış payının ödenmesi … ödeme ve ertelenmesi” kenar başlığını taşıyan 239. maddesinin altında zikrettiğimiz İMK. m. 218’e atıf yapmakla yetiniyoruz.