I. Genel olarak
Üçüncü Bölüm 1
Evliliğin Genel Hükümleri
A. Haklar ve yükümlülükler
I. Genel olarak
Madde 185 - Evlenmeyle eşler arasında evlilik birliği kurulmuş olur.
Eşler, bu birliğin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve çocukların bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yükümlüdürler.
Eşler birlikte yaşamak, birbirine sadık kalmak ve yardımcı olmak zorundadırlar.
I-) Yargı Kararları:
1-) YHGK, T: 13.07.2011, E: 2011/2-403, K: 2011/509:
“… Evlilik birliği süresince eşlerin birbirlerine sadakat yükümlülüğü devam eder. (TMK. md.185/son) Bir eşin sadakatsiz tutum ve davranışlarda bulunması diğerine de bu hakkı vermez. (H.G.K. 26.11.2008 gün 2008/2-698 esas 2008/711 karar) Toplanan delillerden sadakatsiz tutum içinde bulunan kocaya karşı boşanma davası açan kadının da, dava sırasında bir başka erkekle ilişkide bulunduğu, bu suretle sadakat yükümlülüğüne aykırı davrandığı anlaşılmaktadır. …
Boşanma davasının açılması, bu yükümü kaldırmayacağı gibi taraflar evli oldukları sürece bu yükümlülüğü yerine getirmek zorundadır. Boşanma davası açılmakla ayrı yaşama hakkının elde edilmiş olması da sadakat yükümünü kaldıracak bir unsur değildir. …
Davacı kadının da evlilik birliği içerisinde sadakatsiz davrandığı, yargılamada davalı koca tarafından ileri sürülmüş ve davalı bu iddiasını kanıtlamak için tanık dinletmiş, dinlenen davalı tanıkları, davacı kadını çeşitli zamanlarda bir başka erkek ile sarmaş dolaş, samimi vaziyette gördüklerini beyan etmişlerdir.
Bununla birlikte, davacının kullandığı cep telefonu ile davalının yanında çalışan ve davacının ilişkide olduğu söylenilen İlker adlı kişi ile bir ay içerisinde -bir kısmı gece olmak üzere çok sayıda görüşme yaptığı, ayrıca bu şahıs tarafından henüz boşanma davası açılmadan önce, davacı kadın adına ek kredi kartı çıkartıldığı da dosya kapsamı ile sabittir.
Tüm bu deliller ile birlikte yargılama sırasında, davacı kadının adı geçen bu erkek ile çekilmiş çok sayıda samimi evli bir kadının bir başka erkekle olmaması gereken yakınlıkta- fotoğrafları davalı vekili tarafından dosya içerisine sunulmuş ve delil olarak dosyaya alınmıştır.
Boşanma kararı kesinleşmeden, evlilik halen devam ederken davacı kadının başka bir erkek ile ilişkisinin bulunmasının, evlilik birliğini temelinden etkileyeceği; boşanma kararında eşlerin kusurunun tespitinde ve buna bağlı olarak da boşanmanın sonuçlarının düzenlenmesinde (maddi ve manevi tazminat v.b.) önem arz edeceği kuşkusuzdur. …”
Not: Bu yönde bkz. YHGK, T: 13.04.2011, E: 2010/2-751, K: 2011/96; YHGK, T: 22.12.2010, E: 2010/2-636, K: 2010/680.
2) Y. 2. HD, T: 23.10.2008, E: 2007/13963, K: 2008/13938:
“… Davalının, ayrı şehirde oturan ve rahatsızlığının tedavisi için evlerine gelen, geçici bir süreyle evlerinde bulunan ameliyatlı olması nedeniyle de yardıma ve bakıma muhtaç durumda bulunan kayınvalidesini istemediği, ona yardımcı olmadığı ve “terbiyesiz” gibi sözler sarf ettiği yapılan soruşturma ve toplanan delillerle gerçekleşmiştir.
Eşler, evlilik birliğinin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve birbirlerine yardımcı olmak zorundadırlar (TMK. m. 185) ve evlilikte eşit hak ve yükümlülüklere sahiptirler. Hasta ve ameliyatlı olan, bu yüzden yardıma ve bakıma muhtaç durumda bulunan kayınvalideye yardımcı olmak ahlaki bir ödevdir. Bu ödev ve fedakârlık her iki eş için de geçerlidir. Davalı, birliğin mutluluğunu temine yönelik olarak bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş, üstelik kayınvalidesine hakaret etmiştir. Bu halde, taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkân vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik mevcut ve sabittir.
Gerçekleşen olaylar karşısında davacı dava açmakta haklıdır. Bu koşullar altında eşleri birlikte yaşamaya zorlamanın artık kanunen mümkün görülmemesine göre, boşanmaya karar verilecek yerde, yazılı gerekçelerle davanın reddi doğru bulunmamıştır. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
A HAKLAR VE VAZİFELER
I. Karı ve kocanın
Madde 151
Evlenme merasiminin icrasiyle, evlilik birliği vücut bulur.
Karı koca yekdiğerine karşı bu birliğin saadetini müttehhiden temin ve çocukların iaşe ve terbiyesine beraberce ihtimam etmek hususlarını iltizam etmiş olurlar.
Karı koca, birbirine sadakat ve müzaharetle mükelleftir.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 151 inci maddesini karşılamaktadır.
Yürürlükteki Kanunda kullanılmış olan “evlenme merasimi” deyimi yerine “evlenme” deyimi kullanılmak suretiyle evlilik birliğinin “evlenme” ile kurulacağı açıklanmıştır.
Maddede eşlerin hak ve yükümlülükleri belirtilmiş, çocukların bakım ve eğitiminde eşlerin birlikte yükümlü olduğu, birlikte yaşayacakları, birbirlerine sadık kalacakları ve yardımcı olacakları esasına yer verilmiştir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
Fünfter Titel: Die Wirkungen der Ehe im allgemeinen
A. Eheliche Gemeinschaft; Rechte und Pflichten der Ehegatten
Art. 159
1 Durch die Trauung werden die Ehegatten zur ehelichen Gemeinschaft verbunden.
2 Sie verpflichten sich gegenseitig, das Wohl der Gemeinschaft in einträchtigem Zusammenwirken zu wahren und für die Kinder gemeinsam zu sorgen.
3 Sie schulden einander Treue und Beistand.
2-) CCS:
Titre cinquième: Des effets généraux du mariage
A. Union conjugale; droits et devoirs des époux
Art. 159
1 La célébration du mariage crée l’union conjugale.
2 Les époux s’obligent mutuellement à en assurer la prospérité d’un commun accord et à pourvoir ensemble à l’entretien et à l’éducation des enfants.
3 Ils se doivent l’un à l’autre fidélité et assistance.
V-) Yararlanılabilecek Monografiler:
Demet Özdamar; Türk Hukukunda Özellikle Türk Medenî Kanunu Hükümleri Karşısında Kadının Hukuki Durumu, Ankara, 2002.
Pınar Özlem Demir; Yeni Medenî Kanunda Evli Kadınların Hukukî Durumu ile İlgili Yenilik ve Değişiklikler, İstanbul, 2004.
Mustafa Alper Gümüş; Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri (TMK 185-241), İstanbul, 2007.
1 Üçüncü Bölüm Türk Kanunu Medenîsi’nde “Beşinci Bap / Evlenmenin Umumî Hükümleri” şeklinde idi.