d. Ayırt etme gücü
d. Ayırt etme gücü
Madde 13 - Yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ya da bunlara benzer sebeplerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksun olmayan herkes, bu Kanuna göre ayırt etme gücüne sahiptir.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 14. HD, T: 27.03.2007, E: 2007/2003, K: 2007/3315:
“… vaad borçlusunun Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinden verilme 08.03.2006 tarihli heyet raporuna göre Alzheimer Hastası olduğu anlaşılmaktadır. O nedenle kendisine vasi tayini için dava açıldığı, Ordu Sulh Hukuk Mahkemesinin 2006/1596 sayısında derdest olduğu da görülmektedir. İstemin dayanağını oluşturan 23.06.2006 tarihli taşınmaz mal satış vaadi sözleşmesi davalı hakkındaki Gazi Üniversitesi tarafından verilen 08.03.2006 günlü rapordan sonra düzenlenmiştir. Hal böyle olunca; davalının sözleşme yapma ehliyeti bulunup bulunmadığı hususu üzerinde durulmalıdır.
Davranışlarının eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuçlarını anlayabilme, değerlendirme ve ayırt edebilme kudretinde bulunmayan bir kimsenin kendi iradesi ile hak kurabilme, borç altına girme ehliyetinin varlığından söz edilemez. Ayırtım gücü Türk Medeni Kanununun 13. maddesinde ‘yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ya da bunlara benzer sebeplerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksunluk ...’ olarak tarif edilmiş, bu tarif içinde de ayırtım gücünü ortadan kaldırılan nedenlerden bazılarına değinilmiştir. ...
Bütün bu anlatılanların sonucuna göre eldeki davada öncelikle sözleşmenin vaad borçlusu olan davalının ayırtım gücü olup olmadığının, başka bir anlatımla, bu durumundan ötürü sözleşmenin kendisini bağlayıp bağlamayacağı hususunun üzerinde durulması bir zorunluluktur. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
d) Temyiz kudreti
Madde 13
Yaşının küçüklüğü sebebiyle yahut akıl hastalığı veya akıl zayıflığı veya sarhoşluk ve bunlara benzer sebeplerden biriyle makul surette hareket etmek iktidarından mahrum olmayan her şahıs, Kanunu Medenice mümeyyizdir.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 13 üncü maddesini karşılamaktadır.
Maddenin kenar başlığı “Temyiz kudreti” yerine “Ayırt etme gücü” şeklinde günümüz diline uyarlanmıştır. Hüküm değişikliği yoktur.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
d. Urteilsfähigkeit
Art. 16
Urteilsfähig im Sinne dieses Gesetzes ist ein jeder, dem nicht wegen seines Kindesalters oder infolge von Geisteskrankheit, Geistesschwäche, Trunkenheit oder ähnlichen Zuständen die Fähigkeit mangelt, vernunftgemäss zu handeln.
2-) CCS:
d. Discernement
Art. 16
Toute personne qui n’est pas dépourvue de la faculté d’agir raisonnablement à cause de son jeune âge, ou qui n’en est pas privée par suite de maladie mentale, de faiblesse d’esprit, d’ivresse ou d’autres causes semblables, est capable de discernement dans le sens de la présente loi.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 16. maddesi 19.12.2008 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2013 itibariyle değişikliğe uğramıştır.